W niedzielne przedpołudnie 28 lutego przedstawiciele Samorządu Studentów i pracowników Karpackiej Państwowej Uczelni w Krośnie wzięli udział w uroczystości uczczenia pamięci Żołnierzy Wyklętych – Niezłomnych, składając wiązankę kwiatów pod tablicą przy ul. Portiusa.
Dzień pamięci „Żołnierzy Wyklętych” został ustanowiony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 2011 r. w hołdzie bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienie dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku, jak i w inny sposób, przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu.
Społeczność uczelni bierze udział w obchodach tego święta, od roku jego ustanowienia, organizując wspólnie z Panem Piotrem Babinetzem, posłem na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i Rzeszowskim Odziałem Instytutu Pamięci Narodowej konferencje popularnonaukowe.
W tym roku przepisy sanitarne o zapobieganiu epidemii uniemożliwiły zorganizowanie konferencji. Natomiast okolicznościowy Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych „Tropem Wilczym” organizowany wspólnie z Fundacją Wolność i Demokracja, został przeniesiony na 16 maja br. Mamy nadzieję, że podobnie jak w roku ubiegłym weźmie w nim udział wielu biegaczy. O szczegółach organizacyjnych będziemy Państwa informować.
W tym roku przypada 10. rocznica Obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Jest to święto o niedługiej jeszcze tradycji, ale o wielkim znaczeniu dla polskiej wspólnoty narodowej. I historii, do niedawna jeszcze zamilczanej. Było ich, jak się szacuje, 13 – 17 tys. walczących w oddziałach partyzanckich.
W walce poległo ponad 8,5 tys. konspiratorów. Na karę śmierci skazano 5 tys., a ponad połowę wyroków wykonano. Natomiast wszystkich skazano na karę najdotkliwszą – wieczne zapomnienie. „Żyli” jednak najtrwalej – w „pieśni gminnej”, domowych opowieściach, emigracyjnych i podziemnych wydawnictwach, a także poezji. Zbigniew Herbert oddając im poetycką sprawiedliwość w 1992 r. opublikował wiersz Wilki.
Nie opłakała ich Elektra
Nie pogrzebała Antygona
I będą tak przez całą wieczność
We własnym domu wiecznie konać
Ponieważ żyli prawem wilka
Historia o nich głucho milczy
Pozostał po nich w kopnym śniegu
Ich gniew, ich rozpacz i ślad ich wilczy. (fragm.)
Jednak badania naukowe prowadzone w IPN pozwalają coraz dokładniej poznawać najnowszą historię, odkrywać wątki i bohaterów niepodległościowego podziemia po II wojnie światowej. Dzięki odkrywaniu nowych dokumentów archiwalnych coraz lepiej jest dokumentowana historia ich losów zbiorowych oraz indywidualnych. Żołnierze Wyklęci coraz częściej nazywani Niezłomnymi stali się bohaterami legendy, mieszkańcami masowej wyobraźni i pamięci. Nic dziwnego, że budzą zainteresowanie i podziw, ponieważ większość ich indywidualnych losów to wcielenie odwagi, brawury, honoru i umiłowania wolności.
Witold Pilecki „Witold”, Zygmunt Szendzielarz „Łupaszko”, Danuta Siedzikówna „Inka”, Feliks Selmanowicz „Zagończyk„, Łukasz Ciekliński „Pług”, Hieronim Dekutowski „Zapora” są powszechnie znani. Tym z regionu krośnieńskiego Czesław Nowak poświęcił monografię: Uczestnicy konspiracji niepodległościowej na Podkarpaciu w latach 1939-1956. Prezentacja wybranych osób i wydarzeń.
Badania archeologiczne prowadzone przez prof. Krzysztofa Szwagrzyka umożliwiły odnalezienie miejsc pochówku, a następnie zidentyfikowanie prochów ofiar więziennych egzekucji i tajnych pochówków.
Nie milczy już historia – nie milczą archiwa – nie milczy ziemia.
