W dniu 20 maja 2025 r. w Kampusie Politechnicznym Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Krośnie odbyła się konferencja podsumowująca projekt badawczy nt.:’’Rola roślin zielarskich i barwierskich w ekologicznym systemie gospodarowania’’, sfinansowany ze środków Ministra Edukacji i Nauki w ramach programu „Nauka dla Społeczeństwa II” GRANT NR: NdS-II/SP/0226/2023/01. Termin realizacji projektu: 18.12.2023 r. – 18.06.2025 r. Kierownikiem projektu była prof. dr hab. inż. Elżbieta Pisulewska.
W ramach projektu: opracowano całościową koncepcję architektoniczną uczelnianego ogrodu PANS w Krośnie o powierzchni 1ha, zaprojektowano i wykonano edukacyjny ogród pilotażowy o powierzchni 1000 m2, a także przeprowadzono 10 różnych tematycznie wykładów i warsztatów w sumie 60 godzin. Ponadto na bazie przeprowadzonych warsztatów w kwartalniku „Porady na zdrowie” opublikowano 6 artykułów popularno-naukowych dotyczących projektowania ogrodów przydomowych, zakładania podwyższonych rabat permakulturowych, znaczenia roślin zielarskich w uprawie współrzędnej, właściwości antyoksydacyjnych olejów pozyskiwanych z roślin zielarskich oraz wykorzystania olejków eterycznych w lecznictwie, żywieniu i kosmetyce.
W podwyższonych rabatach założone zostało doświadczenie z witanią ospałą, a uzyskane wyniki opublikowano w artykule pt. Yield and Antioxidant Properties of Herb and Root of Ashwagandha (Withania somnifera L.) Grown with Permaculture under Subcarpathian Conditions (Herblism11 (11), str.7-21, 2025). Wymiernym efektem projektu jest także manuskrypt Rola ziół w przydomowym ogrodzie ekologicznym (ISBN 978-83-64457-97-5) dostępny on-line na stronie głównej uczelni.
Podczas konferencji zaprezentowano 7 wykładów. Referat plenarny na temat Pozyskiwania surowców zielarskich w obliczu zmian klimatycznych wygłosiła prof. dr hab. inż. Jadwiga Andrzejewska z Politechniki Bydgoskiej, a kolejne wykłady zaprezentowali: mgr arch. Grażyna Chałubiec-Skoczylas – Koncepcja architektoniczna uczelnianego ogrodu edukacyjnego PANS w Krośnie, dr inż. Bernadetta Bienia – Nawozy organiczne i naturalne stosowane w rolnictwie ekologicznym, dr inż. Marta Pisarek – Metody regulacji organizmów szkodliwych w ekologicznych systemach uprawy roślin, dr hab. inż. Barbara Krochmal-Marczak – Uprawa oraz właściwości antyoksydacyjne ziela i korzeni witanii ospałej uprawianej w warunkach Podkarpacia oraz prof. dr hab. inż. Elżbieta Pisulewska – Rola roślin zielarskich i barwierskich w ekologicznym systemie gospodarowania – podsumowanie.
Ostatni referat Wymierne efekty warsztatów zaprezentowała prof. dr hab. Ilona Czyczyło-Mysza z Instytutu Fizjologii Roślin im. Franciszka Górskiego, Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Pani Profesor była uczestniczą wszystkich warsztatów realizowanych w ramach projektu.
Po zakończonej części plenarnej uczestnicy obejrzeli powstały w ramach projektu ogród edukacyjny i założone w podniesionych rabatach doświadczenia z witanią ospałą i różeńcem Kiryłowa, gatunki roślin barwierskich uprawiane w spirali permakulturowej oraz przewidziane w projekcie gatunki roślin z grupy adaptogenów tj. cytryniec chiński i gynostemmę, a także wybrane gatunki rośliny olejkowych i ozdobnych.
Ogród edukacyjny wzbogacił zasoby materialne uczelni i stanowi nowoczesne zaplecze dydaktyczne i badawcze dla studentów Zielarstwa oraz Produkcji i bezpieczeństwa żywności.
