Suchar i wędzonka to Sarmackie potrawy,
Czosnek, rzodkiew, cebula – to wszystkie zaprawy
Te na wszystkie choroby doświadczone leki.
Nie jadali pigułek, nie znali apteki,
Ni proszków, ni julepków starzy Sarmatowie,
A żelazne przy sercu lwim miewali zdrowie(…).
W taki oto sposób Zbigniew Morsztyn (*ok. 1620 †ok. 1690) sławił sarmackie potrawy i „zaprawy” (przyprawy) do nich, które pozwalały naszym przodkom długo żyć i cieszyć się dobrym zdrowiem. Warto zatem przytoczyć ten cytat nawiązując do obrad tegorocznej konferencji naukowej Polskie zioła w medycynie i tradycji kulturowej VIII z cyklu Rośliny zielarskie, kosmetyki naturalne i żywność funkcjonalna, która odbyła się w dniach 15-16 września br. w naszej uczelni. Konferencja, tradycyjnie już, została zorganizowana wspólnie z Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu oraz Polskim Towarzystwem Zielarzy i Fitoterapeutów.
Konferencję objęli patronatem: Marszałek Województwa Podkarpackiego – pan Władysław Ortyl, Marszałek Województwa Dolnośląskiego – pana Cezary Przybylski oraz Prezydent Krosna – pan Piotr Przytocki.
Wiedza o leczniczych walorach roślin, sposobie ich przyrządzania i stosowania była pilnie strzeżona, ale i przekazywana ustnie od najdawniejszych czasów z pokolenia na pokolenie, utrwalana w obrzędach ludowych i religijnych, zabiegach magicznych, pieśniach i w literaturze. Ta wielowiekowa tradycja, może najdłuższa w historii kultury, wiązała się z szeroką wiedzą dotyczącą działania ziół. A wszystko to po to, by dawało siłę, przywracało zdrowie, cieszyło pięknem i obdarowywało radością. Magia, tradycja i wiedza.
Organizatorzy konferencji, doceniając bogactwo tradycji rodzimego zielarstwa oraz współczesnych badań naukowych, uznali, że warto je upowszechniać w przekonaniu, że wyniki badań przedstawione w czasie obrad zainspirują badaczy do kontynuowania badań oraz spowodują większe zainteresowanie wykorzystaniem rodzimych ziół w profilaktyce, terapii i codziennej praktyce żywieniowej. Tym bardziej, że praktyka stosowania ziół, obecnie modnie nazwana fitoterapią, coraz częściej zajmuje pracowników nauki i entuzjastów lecznictwa i samoleczenia.
W obradach konferencji wzięło udział ponad stu uczestników, którzy wysłuchali wykładów wygłoszonych przez przedstawicieli wielu dyscyplin naukowych – chemików, biologów, rolników, farmaceutów i lekarzy i praktyków – przedstawicieli wielu ośrodków naukowych z całej Polski. Szczególnie cieszy liczny udział, pracowników naukowo-dydaktycznych Zakładu Zielarstwa oraz studentów naszej uczelni.
Serdecznie dziękując wszystkim uczestnikom i organizatorom konferencji dedykuję im cytat autorstwa Marcina z Urzędowa: …ziół znanie nie tylko pożytek wielki ku zdrowiu przynosi, ale każdemu z onych ludzi, co koło tego pracowali, sławę i imię nieśmiertelne czyni.
Zielarskie, naukowe spotkania mają najdłuższą, ośmioletnią w naszej uczelni tradycję. W tej tradycji jest również miejsce na studia inżynierskie i studia podyplomowe w zakresie Zielarstwa, naukowy rocznik Herbalism, popularnonaukowy kwartalnik Porady na zdrowie, spotkania zielarzy organizowane w cyklu Z polskich ziół ciągnione treści, a także na działalność Polskiego Towarzystwa Zielarzy i Fitoterapeutów.
Franciszek Tereszkiewicz