„Ja nie mógłbym żyć bez tego, żeby przynajmniej raz w roku nie odwiedzić wsi, mam tam jeszcze resztki rodziny, ale przede wszystkim ściany domu ojcowego, tego w którym jako berbeć biegałem i cieszyłem się”.
„Przyjechałem tu na wypoczynek, bo w lipcu dopadł mnie atak anginy pectoris bardzo silny , bolesny i wyczerpujący. Toteż aplikuję otia combornensia. Siedzę w domu rodzicielskim otoczony sadem. Przez okno zawiewa gęsty zapach kopru i szałwii. Przed oknem śliwa obwieszona dużymi złocistymi owocami, wystarczy ręką sięgnąć. Pogoda służy piękna, po prostu żyć, nie umierać. Szkoda, że tego życia tak już niewiele…
( Z listu S. Pigonia do M. Danilewiczowej, Kombornia 11 VIII 1961)
Powyższe cytaty podkreślają wagę i klimat domu rodzinnego Profesora Stanisława Pigonia, gdzie spędził dzieciństwo, czerpiąc zamiłowanie do czytania od matki, rzetelność od ojca, a pracowitość od obojga rodziców. Umiłowaniu tego miejsca dał wyraz w najbardziej znanym z jego dzieł, pamiętniku Z Komborni w świat. Po wyremontowaniu domu rodzinnego Profesora, Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie, przywraca go Pigoniowi, ale i przywraca Pigonia, jego myśl i etos nam wszystkim.
Nasza współczesność wymaga nawiązywania do wartości, do centrum kultury polskiej kultury. W czasie, w którym przekonujemy się, że nie nastąpił koniec historii, warto sięgnąć do zasobów tradycji, korzeni z których wyrastamy, do pytań o tożsamość i jej znaczenia dla wspólnoty.
Znaczący wpływ na losy tego miejsca, wiele lat temu, jeszcze w Kolegium Nauczycielskim, studentka Języka polskiego p. Angelika Winiarska zainteresowała uczelnię tym budynkiem, poinformowała o tym, że stoi opuszczony i warto by zadbać o jego zachowanie. W czasie zbiegło się to z nadaniem imienia prof. Stanisława Pigonia Kolegium Nauczycielskiemu.
Gorącym zwolennikiem zakupienia tego domu przez uczelnię był prof. Franciszek Ziejka, który skutecznie zachęcił ówczesnego Rektora PWSZ w Krośnie prof. Janusza Gruchałę do nabycia zagrody, co nastąpiło 10. lutego 2010 roku. Profesor Franciszek Ziejka był intelektualnie i emocjonalnie związany z Profesorem Pigoniem. Łączył ich wspólny rodowód, podobne rozumienie misji historyka literatury. Uczestniczył we wszystkich wydarzeniach związanych z kultywowaniem pamięci Profesora od nadania Szkole Podstawowej w Komborni imienia Stanisława Pigonia, po szczegółowy opis jego aktywności społecznej w tomie Stanisław Pigoń Jak kochać Polskę, wydanym w serii Bibliotheca Pigoniana.
O przywrócenie tej siedziby do stanu świetności zabiegali również Rektorzy: prof. Grzegorz Przebinda i prof. Zbigniew Barabasz, podejmując trafne decyzje o realizacji kolejnych inwestycji.
Dodajmy, że z zasobów mienia Agencji Nieruchomości Rolnych otrzymaliśmy darowiznę gruntu przylegającego do chaty o powierzchni 90 arów (Rep. A 895/2010 10.02.2010 KN Piotr Nowak) i dzięki temu odtworzyliśmy pierwotny kształt gospodarstwa Pigoniów. W wielu działaniach naszym sprzymierzeńcem był pan Jan Zych, wójt Gminy Korczyna, który z zasobów Gminy przekazał na rzecz uczelni działkę o powierzchni 30 arów. Pan wójt był i jest zwolennikiem doprowadzenia tutaj drogi gminnej.
Sąd przyznał uczelni służebność przejazdu do domu Pigoniów i rozpoczął się remont. Pierwszy najtrudniejszy etap wykonała firma Renowator, prowadzona przez Pana Jana Płonkę, który przywrócił chałupie stabilność konstrukcji, wykonał fundamenty, wymianę belek podwalinowych, „utwierdził dom na skale” i odnowił mienie ruchome, pamiętające Pigoniowe czasy. Piec w kuchni wg pierwowzoru odbudował Pan Zdzisław Wójcik. Pozostałe żmudne prace remontowe i konserwatorskie wykonali pracownicy uczelni. Kolekcję książek dostępną w izbie Profesora przygotowały starannie pracownice biblioteki uczelnianej.
Uroczystość została wzbogacona o część naukową, o entuzjastycznie przyjęte wykłady profesorskie:
O jednym warto powiedzieć, że prace przy tym domu zintegrowały wiele osób, zapanowała twórcza atmosfera, wszyscy chcieli dołożyć przysłowiowy kamyczek do tego dzieła. Pierwszy krok, można powiedzieć milowy, został zrobiony, czas na następne… tak aby to miejsce jaśniało na całą okolicę. Wszystkim, którzy pracowali przy tym dziele, serdecznie dziękujemy.
W imieniu społeczności Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Krośnie zwracamy się z uprzejmą prośbą o ewentualne przekazanie rekwizytów (materiałów na wyposażenie domu, sprzętu rolniczego) do Zagrody rodzinnej Stanisława Pigonia w Komborni.
Kontakt: domrodzinny@pans.krosno.pl, tel. 134375525
Relacja fotograficzna z Otwarcia Centrum Kultury Wsi Podkarpacia „Pigoniówka”
Centrum Kultury Wsi Podkarpacia „Pigoniówka” – zdjęcia zabudowy rodzinnej