Ponad dekadę temu zostałem oczarowany bijącymi wówczas rekordy popularności krótkimi opowieściami grozy, które pojawiały się w Internecie jak również w serwisie YouTube, zwanymi creepypasta’mi. Był to okres w którym niczym gąbka, chłonąłem wszystkie treści z tej kategorii. Poszukując pewnego dnia kolejnej dawki grozy, natrafiłem na YouTube na kanał Tchnienie Grozy, na którym można było znaleźć bardzo dużo nagrań z czytanymi opowiadaniami. Czymś, co wyróżniało to miejsce, były nagrania opowiadań pochodzących od uznanych pisarzy grozy sprzed wielu dekad, a nawet kilku stuleci. Zaciekawiony pięcioczęściowym opowiadaniem „Widmo nad Innsmouth”, postanowiłem go wysłuchać odpłynąłem natychmiastowo. Tego właśnie dnia rozpoczęła się moja przygoda z gatunkiem Weird fiction oraz twórczością Howarda Philips’a Lovecraft’a.
H.P. Lovecraft był amerykańskim pisarzem urodzonym w 1890 roku w Providence (Rhode Island). Już od najmłodszych lat fascynowała go literatura – pisał poezję i opowiadania, a jego dziadek, Whipple Van Buren Phillips, zachęcał go do czytania, dzieląc się z nim historiami o duchach i potworach. Lovecraft stał się prekursorem fantastyki naukowej i mistrzem weird fiction – gatunku łączącego horror, fantastykę i science fiction. W przeciwieństwie do klasycznych opowieści grozy, jego twórczość skupiała się na strachu przed nieznanym – istotach i siłach wykraczających poza ludzkie pojmowanie. Jego dzieciństwo było trudne – choroba psychiczna ojca, nadopiekuńczość matki, kryzys finansowy rodziny i własne problemy zdrowotne (paraliż senny) odcisnęły piętno na jego psychice. Niepowodzenie w dostaniu się na wymarzone studia z astronomii tylko pogłębiło jego izolację w społeczeństwie z wyobcowanie. Literatura stała się dla niego nie tylko pasją, ale i ucieczką od rzeczywistości oraz problemów osobistych.
Horror Lovecraft’owski to specyficzny gatunek literacki, zapoczątkowany przez „Samotnika z Providence”. W odróżnieniu od typowych opowieści grozy, twórczość Howarda wyróżniała się przede wszystkim koncepcją beznadziejności ludzkiej natury wobec nieznanych sił wszechświata, w którym bohaterowie tracą zmysły na skutek spotkania z niewyobrażalnymi istotami i popadają w szaleństwo. Akcja opowiadań odgrywa się w odizolowanych, trudno dostępnych, zapomnianych przez wszystkich miejscach, gdzie groza narasta stopniowo. Źródłem strachu są również Wielcy Przedwieczni, niewyobrażalne istoty żyjące jeszcze przed pojawieniem się człowieka na Ziemi, których natura przekracza granice ludzkiego pojmowania. Opowiadania Lovecraft’a są ze sobą powiązane miejscem, czasem i istotami przedwiecznych bogów, co skutkowało powstaniem tzw. Mitologii Cthulhu. Nie jest to mitologia w tradycyjnym sensie, a raczej sieć powiązanych historii, w których przewija się motyw kosmicznej grozy i obojętności wszechświata wobec ludzkości.
Za życia Lovecraft nie cieszył się dużą popularnością, często ledwo wiążąc koniec z końcem ale jego twórczość z czasem zyskała ogromne znaczenie, wpływając na literaturę, kino, gry i szeroko pojętą popkulturę. Wszystko za sprawą pisarzy z którymi korespondował i przyjaźnił się, gdyż to oni w głównej mierze przyczynili się do rozpowszechnienia jego opowiadań grozy oraz utrwalili jego dorobek literacki. Jego wizja kosmicznej grozy oraz mitologia Cthulhu stały się źródłem inspiracji dla niezliczonych twórców, a sam Cthulhu wyrósł na jedną z najbardziej rozpoznawalnych istot w kulturze popularnej.
Twórczość Lovecrafta to dla mnie coś więcej niż tylko kilka opowiadań – to osobisty azyl, przestrzeń, do której wracam zawsze wtedy, gdy potrzebuję oderwać się od codzienności. Jego opowiadania, pełne niewyjaśnionych zjawisk, kosmicznej grozy i obłędu, fascynują mnie nieprzerwanie od lat. Wracam do nich co jakiś czas, mimo tego że znam na pamięć poszczególne opowiadania. To właśnie wpływ tych historii sprawił, że zacząłem kolekcjonować książki Lovecrafta. Jeśli ktoś jeszcze nie miał okazji zanurzyć się w świat Lovecrafta, gorąco polecam. To nie tylko klasyka weird fiction – to doświadczenie, które potrafi zostawić ślad na długo.
Aktualna kolekcja książek H.P. Lovecraft (05.04.2025)
