Od 1 stycznia 2024 r. weszły w życie przepisy, które wprowadziły świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnością. Będzie je przyznawać i wypłacać Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Aby osoba z niepełnosprawnością mogła otrzymać to świadczenie, powinna najpierw uzyskać od wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON) decyzję o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia.
Świadczenie wspierające będą mogły otrzymać osoby, które:
- ukończyły 18 lat,
- są obywatelami Polski albo Unii Europejskiej (UE) lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), a jeśli nie – przebywają legalnie w Polsce i mają dostęp do rynku pracy,
- mieszkają w Polsce,
- otrzymały decyzję WZON, w której poziom potrzeby wsparcia został ustalony na uprawniającym poziomie punktów.
Po otrzymaniu decyzji WZON osoba z niepełnosprawnością będzie mogła złożyć do ZUS wniosek o wypłatę świadczenia. Wniosek o świadczenie wspierające do ZUS można złożyć najwcześniej w miesiącu, w którym decyzja WZON stała się ostateczna. Jeżeli osoba zainteresowana świadczeniem złoży wniosek wcześniej, ZUS pozostawi go bez rozpatrzenia, ponieważ prawo i wysokość świadczenia wspierającego są ustalane na podstawie decyzji WZON, w której jest wskazany okres oraz liczba przysługujących punktów potrzeby wsparcia.
Dlatego tak ważne jest, żeby zachować właściwą kolejność składania wniosków. Czyli najpierw wniosek do WZON o wydanie decyzji, w której zostanie ustalona liczba punktów określająca poziom potrzeby wsparcia, a następnie wniosek do ZUS o przyznanie świadczenia wspierającego na podstawie decyzji WZON.
Świadczenie wspierające zostanie przez ZUS przyznane osobom, którym WZON przyznał uprawniającą liczbę punktów potrzeby wsparcia od dnia, od którego WZON przyznał punkty. Wniosek do ZUS należy złożyć w ciągu 3 miesięcy od dnia, w którym decyzja WZON stała się ostateczna. Jeśli osoba z niepełnosprawnością złoży do nas wniosek w ciągu tych 3 miesięcy przyznamy świadczenie wspierające z wyrównaniem od dnia, od którego WZON przyznał uprawniające punkty.
To, kiedy będzie można złożyć wniosek o świadczenie wspierające do ZUS będzie zależeć od liczby punktów w decyzji WZON oraz od tego, czy opiekunowi osoby z niepełnosprawnością przysługuje inne świadczenie.
Świadczenie wspierające jest wprowadzane w trzech etapach. Osoby z 87–100 pkt mogą ubiegać się o nie od 2024 r., osoby z 78–86 pkt – od 2025 r., zaś osoby z 70–77 pkt – od 2026 r.
W innej sytuacji są osoby, które mają co najmniej 70 pkt, ponieważ będą one mogły uzyskać świadczenie wspierające od 2024 r., pod warunkiem, że po 31 grudnia 2023 r. opiekunom tych osób będzie przysługiwało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna wypłacanego przez organ gminy.
Świadczenie wspierające będzie wynosić od 40 do 220 proc. aktualnej wysokości renty socjalnej (obecnie wynosi ona 1588,44 zł). Oznacza to, że na początku będą to kwoty od ok. 635 zł do blisko 3495 zł, w zależności od poziomu potrzeby wsparcia:
– 95–100 pkt – 220 proc. renty socjalnej,
– 90–94 pkt – 180 proc. renty socjalnej,
– 85–89 pkt – 120 proc. renty socjalnej,
– 80–84 pkt – 80 proc. renty socjalnej,
– 75–79 pkt – 60 proc. renty socjalnej,
– 70–74 pkt – 40 proc. renty socjalnej.
O świadczenie wspierające mogą starać się osoby, które mają status osoby
z niepełnosprawnością potwierdzony w formie: orzeczenia o niepełnosprawności i jej stopniu wydanego przez zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności; orzeczenia o niezdolności do pracy lub orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji wydanego przez lekarzy orzekających w ZUS; orzeczenia o inwalidztwie wydanego przed wrześniem 1997 r. przez komisje lekarskie do spraw inwalidztwa i zatrudnienia.
WZON wyda decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia na taki sam okres, na jaki dana osoba ma orzeczenie o niepełnosprawności, nie dłużej jednak niż na 7 lat. Po wydaniu decyzji przez WZON osoba uprawniona powinna złożyć wniosek o wypłatę świadczenia do ZUS. Będzie można to zrobić wyłącznie elektronicznie poprzez: Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, portal Emp@tia lub bankowość elektroniczną. Wniosek do ZUS może również zostać złożony przez pełnomocnika.
Do wniosku o świadczenie wspierające nie trzeba załączać decyzji wydanej przez WZON, ale podać jej numer. Wszystkie dane, które się w niej znajdują, ZUS otrzyma z Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzeczeń o Niepełnosprawności (EKSMOoN). System ten prowadzi Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.
ZUS będzie wypłacać świadczenie wspierające przelewem na numer rachunku bankowego w Polsce, który osoba z niepełnosprawnością poda we wniosku. Będzie je otrzymywać łącznie z innymi świadczeniami, np. rentą socjalną czy 500 plus dla osób niesamodzielnych. Świadczenie wspierające będzie przysługiwać bez względu na dochód, będzie zwolnione z podatku dochodowego i nie będzie mogło zostać zajęte przez komornika.
GDZIE ZŁOŻYĆ WNIOSEK
Wnioski o przyznanie świadczenia znajdują się na stronie internetowej Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Rzeszowie pod linkiem https://rzeszow.uw.gov.pl/dla-klienta/niepelnosprawnosc/wojewodzki-zespol-do-spraw-orzekania-o-niepelnosprawnosci
Wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia do Wojewódzkiego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Podkarpackim może zostać złożony w postaci:
- elektronicznej za pomocą systemu teleinformatycznego (https://empatia.mpips.gov.pl/),
- w wersji papierowej za pośrednictwem dowolnego powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności,
- w wersji papierowej (listownie lub osobiście) w siedzibie Wojewódzkiego Zespołu (ul. Grunwaldzka 15, 35-959 Rzeszów, Kancelaria Ogólna Urzędu pok. 27a),
- w wersji papierowej (listownie lub osobiście) w zamiejscowych stanowiskach pracy Wojewódzkiego Zespołu zlokalizowanych w Delegaturach Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego:
– w Krośnie, ul. Bieszczadzka 1, 38-400 Krosno, pok. 009, pok. 014.
– w Tarnobrzegu, ul. 1 Maja 4A, 39-400 Tarnobrzeg, pok. 708.
– w Przemyślu, ul. Wodna 13, 37-700 Przemyśl, pok. 1 (adres do przesyłek:
ul. Mickiewicza 10, 37-700 Przemyśl).
MASZ PYTANIA – SKORZYSTAJ Z DYŻURU TELEFONICZNEGO
16 stycznia br. odbędzie się dyżur telefoniczny, podczas którego eksperci z Oddziału ZUS
w Jaśle będą odpowiadać na pytania dotyczące świadczenia wspierającego dla osób
z niepełnosprawnością.
