Konferencja odbyła się w dniach 16-17 maja 2024 roku w Kampusie Politechnicznym Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Krośnie. Obrady otworzył Franciszek Tereszkiewicz, Kanclerz PANS, podkreślając rolę zielarstwa, jako dyscypliny z tradycjami, o rosnącym znaczeniu we współczesnym świecie. Jubileuszowa X konferencja zbiega się z obchodami 25-lecia uczelni w Krośnie, wspomnieli o tym zarówno Rektor PANS dr hab. Zbigniew Barabasz, jak i Piotr Przytocki Prezydent Miasta Krosna.
Krośnieńskie konferencje zielarskie są organizowane we współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu, o czym przypomniał prof. dr hab. inż. Tadeusz Trziszka w swoim wykładzie ”Współpraca naukowa i organizacyjna Uniwersytetu Przyrodniczego z PANS w Krośnie, w perspektywie 12 lat”.
Część naukową konferencji rozpocząłprof. dr hab. Bogusław Buszewski (Komitet Chemii Analitycznej PAN, Uniwersytet M. Kopernika w Toruniu) erudycyjnie omawiając „Nowe podejście na drodze ekstrakcji w pozyskiwaniu substancji biologiczne aktywnych z materiału roślinnego”.
Prof. dr hab. Bożena Muszyńska(Uniwersytet Jagielloński, Kraków) mówiła o substancjach biologicznie aktywnych z grzybów w wykładzie „Grzyby lecznicze w terapii chorób cywilizacyjnych”.
Prof. dr hab. Zbigniew Dobrzański (prof. dr hab. Tadeusz Trziszka, Łukasz Trziszka, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Technox Sp. z o.o.): „Ovo-fosfolipidy – przyszłość żywności funkcjonalnej i nowej generacji suplementów diety
Do chorób cywilizacyjnych należą „Choroby stłuszczeniowe wątroby” o czym mówiła dr hab. n. med. Dorota Waśko-Czopnik(Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu)
Serię wykładów przedstawili naukowcy zUniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu: prof. dr hab. Antoni Szumny „Wiem, że nic nie wiem, czylio złożoności procesu utrwalania ziół”, prof. dr hab. Alicja Kucharska „Ocena soków gruszkowych wzbogaconych pigwowcem, dereniem i jagodą kamczacką”, prof. dr hab. Anna Sokół-Łętowska: „Skład i właściwości bazylii pospolitej”, dr hab. inż. Maciej Oziembłowski: „Wybrane właściwości etanolowych ekstraktów czosnaczka pospolitego (Alliaria petiolata)”.
Dr hab. Grażyna Zawiślak (Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie) omówiła „Zioła w hortiterapii”.
Dr hab. inż. Barbara Krochmal-Marczak, PANS (dr inż. Tomasz Cebulak i dr hab. Ireneusz Kapusta, Uniwersytet Rzeszowski): „Zawartość polifenoli w bulwach i liściach batata (Ipomoea batatas) uprawianych w południowo-wschodniej Polsce”.
Dr n. med. Krzysztof Błecha(BONIMED, Centrum Ziołolecznictwa Ojca Grzegorza Sroki w Żywcu) „Rola naturalnych produktów w profilaktyce i terapii chorób reumatycznych”
Prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Ilona Kaczmarczyk-Żebrowska (Śląski Uniwersytet Medyczny; PANS w Krośnie) w wykładzie „Fitoterapia wieku rozwojowego” zrealizowała temat X Konferencji: Od juniora do seniora. Jakie zioła i w jakich dawkach można stosować u dzieci?
„Czy mikrobiota jelitowa może stymulować otyłość?” Niestety tak, mówiła prof. dr hab. Ewa Stachowska (Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie).
Prof. dr hab. Zbigniew Dobrzański(Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu) w wykładzie „Mleczna genetyka” przypomniał znany fakt nietolerancji laktozy z mleka krowiego, ale mniej znane jest niekorzystne działanie innego składnika mleka – kazeiny.
Prof. dr hab. Iwona Wawer(PANS w Krośnie) w wykładzie „Zioła w depresji” zwracała uwagę, że depresja staje się coraz poważniejszym problemem zdrowotnym i społecznym. Warto wykorzystać zioła i przyprawy: dziurawiec, lawendę, szafran, kurkumę, konopie siewne. Ich korzystne efekty dokumentują badania kliniczne.
W serii siedmiu wykładów studentów z Koła Naukowego PANS zwracała uwagę różnorodność badanych surowców: bylica (Artemisia annua, A. absinthium L, A. vulgaris), tarczyca (pospolita, bajkalska), kwiaty magnolii (purpurowej, nagiej), porosty (plecha pustułki pęcherzykowatej i brodaczki zwyczajnej), czosnek niedźwiedzi i czosnaczek pospolity, balsam (Balsamum Commendatoris), ziele konopi siewnych z dodatkami ziół i owoców.
W sesji posterowej zaprezentowano 22 plakaty pokazujące wyniki prac prowadzonych przez pracowników Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie oraz PANS w Krośnie. Wszystkie reprezentowały wysoki poziom merytoryczny i edytorski. Komisja konkursowa nagrodziła poster „Aktywność przeciwutleniająca i przeciwzapalna in vitro wybranych grzybów jadalnych dopuszczonych do obrotu handlowego w Polsce” (Uniwersytet Rzeszowski) oraz wyróżniła poster „Chipsy jabłkowe jako prozdrowotna przekąska” (PANS w Krośnie) – wart popularyzacji pomysł na wykorzystanie polskich jabłek. Doceniono też pracę „Analiza ilościowa i jakościowa innowacyjnych preparatów pozyskiwanych z owoców jagodowych będących źródłem związków o charakterze polifenolowym” – to propozycja wykorzystania polskich owoców jagodowych.
Podsumowując, w X Konferencji brało udział ponad 200 osób, obecnych w krośnieńskiej auli oraz on-line. Wykłady dotyczyły istotnych problemów zdrowotnych, miały wysoki poziom merytoryczny, promowały zielarstwo oparte na faktach (Evidence Based Herbalism). Warto podkreślić wieloośrodkowość Konferencji, oprócz współpracy Krosno-Wrocław, swoje osiągnięcia pokazali naukowcy z Krakowa, Rzeszowa, Lublina, Szczecina, czy Warszawy. Wykładowcy prezentowali cały przekrój wiekowy „od seniora do juniora, czyli młodzież studencką”.
Organizatorzy zapraszają zielarzy do współpracy i kontaktów z uczelnią w Krośnie, a młodzież do studiowania w PANS. Do zobaczenia w maju 2025!
Tematy wygłoszonych referatów pracowników i studentów Zielarstwa:
prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Ilona Kaczmarczyk-Żebrowska: Fitoterapia wieku rozwojowego
prof. dr hab. Iwona Wawer: Zioła w depresji
Przemysław Wadowski, Adrian Gałązka: Porównawcze badania chromatograficzne bylicy rocznej – Artemisia annua L., bylicy piołun – Artemisia absinthium L. i bylicy pospolitej – Artemisia vulgaris L.
Adrian Gałązka: Porównawcze badania chromatograficzne tarczycy pospolitej Scutellaria galericulata L. i tarczycy bajkalskiej – Scutellaria baicalensis Georgi
Dominika Hałas: Jakościowe badania chromatograficzne kwiatów magnolii purpurowej – Magnolia liliiflora Desr. i magnolii nagiej – Magnolia denudata Desr.
Ewa Klonowska, Anna Ryś: Wrażliwość wybranych bakterii na wyciągi z plechy pustułki pęcherzykowatej Hypogymnia physodes (L.) Nyl. i brodaczki zwyczajnej – Usnea filipendula Stirt.
Beata Kludacz, Alicja Grzesik: Wrażliwość wybranych bakterii probiotycznych na wyciągi z czosnku niedźwiedziego – Allium ursinum L. i czosnaczku pospolitego – Alliaria officinalis Andrz.
Sebastian Fröhlich: Wrażliwość wybranych bakterii na Balsamum Commendatoris (Persischer Wundbalsam, Pharmacopoea Helvetica 1865)
Sebastian Such: Zawartość polifenoli i właściwości antyoksydacyjne mieszanek ziołowych zawierających konopie siewne – Cannabis sativa L.
Sesja posterowa:
- dr inż. Magdalena Dykiel, mgr inż. Angelika Uram-Dudek, Iwona Wajs: Wpływ marynowania z wykorzystaniem fermentowanych niepasteryzowanych octów na właściwości reologiczne mięsa drobiowego
- dr inż. Bernadetta Bienia, mgr inż. Angelika Uram-Dudek, mgr Paulina Jędrzejewska: Ocena jakości naparów zielonej herbaty pochodzącej od różnych producentów
- mgr inż. Angelika Uram-Dudek, dr hab. Katarzyna Paradowska: Analiza ilościowa i jakościowa innowacyjnych preparatów pozyskiwanych z owoców jagodowych będących źródłem związków o charakterze polifenolowym
- Dorota Smoter, Ewelina Gonet, mgr inż. Angelika Uram-Dudek: Właściwości prozdrowotne i charakterystyka biochemiczna soków z pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.)
- Ewelina Gonet, Mikroświat Zielarskich Kreacji: Interpretacje pod mikroskopem
- Aleksandra Sereda, Adrianna Folta, Justyna Buba, Katarzyna Wojciechowska, Elżbieta Futyma, Urszula Mikosz, Karolina Buba, mgr Paulina Jędrzejewska, mgr inż. Angelika Uram-Dudek Ocena zawartości wybranych składników bioaktywnych w nalewkach z owoców krajowych
- Julia Baszczyńska, Karolina Czerska, mgr inż. Angelika Uram-Dudek, dr inż. Bernadetta Bienia, Porównanie właściwości antyoksydacyjnych ekstraktów sporządzonych ze świeżych i suszonych liści ziarnopłonu wiosennego (Ficaria verna)
