W dniach 9-10 marca reprezentantka Studium Języków Obcych przy KPU w Krośnie – mgr Joanna Krochmal – uczestniczyła w międzynarodowej konferencji ‘Schools Now! 2022 – Leading Recovery: Curriculum, Community and Wellbeing’. Celem tego globalnego wydarzenia była analiza trudności i problemów, będącymi konsekwencją zmian spowodowanych przez pandemię COVID-19, z którymi obecnie mierzą się uczniowie, nauczyciele, dyrektorzy i właściciele szkół na całym świecie. 2-dniowe spotkanie było okazją do wymiany poglądów i doświadczeń przedstawicieli sektora edukacyjnego, psychologów oraz ekspertów ds. biznesu z wielu krajów europejskich, amerykańskich, azjatyckich i afrykańskich, a także dyskusją nad wprowadzeniem rozwiązań, które mogą okazać się skuteczne w powrocie do normalności.
Pandemia w znaczny sposób dotknęła szkoły na całym świecie, nadszarpując zdrowie psychiczne i dobrostan większości nauczycieli i uczniów. Szacuje się, że w niektórych placówkach edukacyjnych aż 70% uczniów uznawanych jest za permanentnie smutnych, a część z nich mierzy się z dużo poważniejszymi dolegliwościami, takimi jak depresja, stany lękowe, natręctwa, traumy czy zaburzenia osobowości. Do tego dochodzą trudności natury społecznej, a więc problemy w relacjach z rodzicami, nauczycielami i rówieśnikami. Psychologowie uważają, iż za ten stan rzeczy w znacznej mierze odpowiada Internet – edukacja zdalna, portale społecznościowe oraz popularne aplikacje takie jak TikTok czy Instagram, promujące treści daleko odbiegające od rzeczywistości, mające negatywny wpływ na poziom samoakceptacji młodych ludzi.
Problemy natury psychicznej, uzależnienia, słabości i wszelkie inne zaburzenia funkcjonowania uczniów nie mogą być tematem tabu, ale należy im poświęcić odpowiednią ilość czasu i uwagi. Szkołę i ich pracowników musi obecnie cechować odwaga i uczciwość w identyfikowaniu i adresowaniu tych wszystkich trudności, mających wpływ na wiele obszarów życia młodych ludzi. Należy więc zrobić wszystko, aby edukacja była oparta na założeniach pedagogiki humanistycznej, w centrum której znajduje się człowiek, a nauczyciel pełni rolę poboczną, wspierając jego rozwój i dbając o jego dobrostan. W obecnej rzeczywistości coraz częściej pojawiają się wątpliwości co do skuteczności dotychczasowego „biznesowego” modelu edukacji, opartego na testach i egzaminach, którego zadaniem jest przygotowanie uczniów do zawodu i dorosłego życia. Jeśli tak wielu uczniów zmaga się z depresją, stanami lękowymi, a nawet myślami samobójczymi, to nigdy nie staną się efektywnymi pracownikami, rozwijającymi swe pasje i kariery, podejmującymi samodzielne decyzje, pokonującymi stres, radzącymi sobie z porażkami i trudnościami.
Istotnym jest, aby szkoła stała się miejscem szczęśliwym, radosnym i bezpiecznym zarówno dla uczniów, jak i nauczycieli. Zaproponowane przez zaproszonych prelegentów pomysły są proste, ale jakże innowacyjne i skuteczne. To nauczyciel powinien być moderatorem procesu nauczania swoich podopiecznych, mającym pewną swobodę oraz możliwość podejmowania samodzielnych decyzji. Jeśli, na przykład, uzna że jego uczniowie są przemęczeni, brak im koncentracji i entuzjazmu, to nieplanowany wcześniej spacer do parku czy wyjście do pobliskiej kawiarni na lody nikomu nie wyrządzi szkody – wręcz przeciwnie, może sprawić uczniom przyjemność, a tym samym podnieść poziom ich motywacji. Dobrym pomysłem wydaje się również wprowadzenie do klasowego rytuału „słoiczka szczęścia” (‘Happiness Jar’), do którego uczniowie raz w tygodniu wrzucają karteczkę z informacją, co sprawiło im szczególną radość w tym okresie. Podobną propozycją, lecz bardziej spersonalizowaną, jest prowadzenie pamiętnika lub „dziennika wdzięczności’ (‘Gratitude Journal’), w którym należy zapisywać tylko optymistyczne doświadczenia, programując pozytywne myślenie.
Ważnym jest, aby wszelkie podejmowane działania miały charakter holistyczny i wielotorowy. Dlatego, w kreowaniu szczęścia i dobrostanu, istotnym jest współpraca całego środowiska: nauczycieli, uczniów, ich rodziców, psychologów i pedagogów oraz władz lokalnych tak, aby relacje wszystkich zaangażowanych osób oparte były na trosce, zaufaniu, zaangażowaniu i wzajemnemu wsparciu. Dla tak rozumianej społeczności wspólną misją może być klub teatralny, który ma wiele zalet – nie tylko jest sposobem na edukację i dobrą zabawę, ale również może mieć charakter terapeutyczny. Badania dowodzą, iż odgrywanie przez dzieci różnych ról pomaga im w zdobywaniu większej pewności siebie, pokonywaniu lęków i słabości, jak również może być drogą do samoakceptacji oraz sposobem na odnalezienie własnej osobowości.
Jednym z najważniejszych założeń konferencji było podkreślenie roli nauczyciela w szkole i w życiu młodych ludzi. Mądry i doświadczony pedagog może być dla swoich uczniów inspiracją, motywacją do działania i wzorem do naśladowania. Nie wolno jednak zapominać, że nauczyciele to też ludzie, często mierzący się z własnymi problemami, słabościami i zmartwieniami. Choć niezwykle satysfakcjonująca, ich praca nacechowana jest stresem, zmęczeniem i ogromnym obciążeniem psychicznym. To nauczyciel staje się często buforem negatywnym emocji swoich podopiecznych, to często jemu uczniowie powierzają swoje smutki i sekrety, to on uczy, wspiera, pomaga, szuka rozwiązań, poświęca dzieciom swój czas i serce. Niezwykle ważnym jest, aby szkoła była miejscem przyjaznym również dla nauczycieli. Wiele szkół na świecie wprowadza w swoje struktury pomysły, które mają wspierać kadrę i wpływać na poziom ich zadowolenia, jak chociażby ‘Friday Cake Day’, czyli „piątkowe ciasto” będące dla nauczycieli okazją do rozmowy przy filiżance kawy i słodkościach.
Konferencja była niezwykle trafnym podsumowaniem kondycji edukacji i światowego społeczeństwa po dwóch latach walki z pandemią. Wydaje się, że w każdym zakątku globu ludzie mierzą się dokładnie z tymi samymi trudnościami i problemami. To, jak sobie poradzić z powrotem do normalności może zależeć od dostępu do środków i zasobności finansowej, ale najskuteczniejszym elementem tego systemu są ludzie. Ludzie, na których zawsze można polegać, na których bezwarunkowe wsparcie można liczyć w każdej chwili, którzy kierują się w swym działaniu sercem, szacunkiem, życzliwością i otwartością. Jak pracownicy Karpackiej Państwowej Uczelni w Krośnie i działającej w jej strukturach Academii, gdzie wspólnie stworzyliśmy miejsce bezpieczne, radosne i przyjazne dla wszystkich naszych podopiecznych i gdzie od wielu już lat wprowadzamy wiele z proponowanych na konferencji rozwiązań.
