Nie ma już wsi łemkowskich. Od kilkudziesięciu lat nie toczy się tu żadna wojna. A jednak w Beskidzie Niskim wciąż obecni są świadkowie tamtych czasów — nekropolie, przydrożne krzyże, zapomniane kapliczki. Miejsca, które każą się nam zatrzymać i pomagają zrozumieć, dlaczego wędrując beskidzkimi drogami w mglisty, październikowy dzień widzimy napisy cyrylicą na tablicach z nazwami miejscowości, nagrobki mają inskrypcje w języku niemieckim, a nazwiska poległych są węgierskie.
X Akcja Sprzątania Cmentarzy Wojennych prowadzi nas tymi ich śladami. Od dawna studenci i pracownicy Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Krośnie biorą udział w niezwykłej inicjatywie, od lat dziesięciu prezes Koła PTTK nr 8 Klubu Górskiego „Orły” przy Komendzie Stołecznej Policji w Warszawie, Jacek Witas, jest organizatorem wydarzenia, skupiając wokół tej inicjatywy coraz większe rzesze wolontariuszy – w tym roku na 102 cmentarzach pracowało ponad 1100 osób. To nie tylko akcja sprzątania – to także renowacja, malowanie, odtwarzanie, przywracanie pamięci, prace konserwatorskie. Na ogół z dala od dróg, wśród lasów i ciszy.
Nasza grupa: studentki i studenci I i III roku Dwujęzykowych studiów dla tłumaczy oraz pracownicy PANS porządkowali w czwartek 9 października cmentarze wojenne w Banicy, Lipnej i Koniecznej. Każdy z nich to osobna historia – o żołnierzach, którzy tu zostali pochowani i o miejscu, które trwa.
Tegoroczna Akcja zakończyła się w sobotę, 11 października w Zdyni galą podsumowującą, swoją obecnością zaszczycili ją m.in. Martin Zimermann -z-ca ambasadora Republiki Słowackiej, konsul generalny Austrii Martin Gärtner, konsul generalny Węgier dr. Tibor Gerencsér oraz przedstawiciele Austriackiego Czarnego Krzyża pod przewodnictwem pułkownika Gerharda Schweigera.
Nasz wkład w Akcję został na gali doceniony przez uhonorowanie pani kierownik Zakładu Studiów Dwujęzykowych mgr Anny Hycnar Dyplomem Honorowym Zarządu Głównego PTTK – wyróżnieniem przyznawanym w uznaniu szczególnej pomocy i współpracy przy realizacji przedsięwzięć popularyzujących turystykę, kulturę i ochronę dziedzictwa.
