Miejsca i nie-miejsca edukacji – O projekcie

Projekt dofinansowany ze środków Ministra Edukacji i Nauki w ramach programu pod nazwą „Doskonała nauka II”

Projekt obejmuje zorganizowanie dwudniowej ogólnopolskiej konferencji naukowej, która stanie się płaszczyzną wymiany poglądów pomiędzy naukowcami (ze znaczących ośrodków naukowych w kraju), prezentującymi wyniki badań ześrodkowane wokół kategorii miejsc i nie- miejsc edukacji. Tak określony cel ogólny łączy się z realizacją celów szczegółowych: budowaniem ośrodka wymiany myśli naukowej, prowadzeniem warsztatów dla uczestników konferencji, wdrażaniem proponowanych rozwiązań do praktyki edukacyjnej, popularyzowaniem wyników badań w ramach tworzonych internetowych stron poświęconych problematyce konferencji.


Podjęta problematyka ściśle odnosi się do pedagogiki społecznej, a bardziej szczegółowo do pedagogiki miejsca (Mendel, 2017), teoretycznej perspektywy badań nad edukacją. Koncentruje się na sposobach pedagogicznego myślenia i działania przez pobudzanie sił społecznych oraz ich zamianę w działanie. Dotyczy realnych i symbolicznych wymiarów miejsca, doświadczania miejsca, tożsamości miejsca, zakorzenienia w miejscu, zależności od miejsca.


Miejsce to przestrzeń doświadczona (Buczyńska-Garewicz, 2006), obszar określony w nieokreślonym, ograniczony w bezkresnym, foremny w chaotycznym. Stanowi niezbywalny warunek zadomowienia człowieka w przestrzeni, w której osoba czuje się pewnie, panując nad związanymi z nim pojęciami (Mendel, 2006). To struktura własna, osobista, indywidualna, organizowana wokół przyjmowanych wartości (Theiss, 2008), otwarty punkt węzłowy wewnątrz szerszej sieci interakcji (Easthope 2004). Cechują go historyczne odniesienia, pamięć własna, więzi społeczne i interakcje dające poczucie bezpieczeństwa i tożsamości wynikającej z praktyki a nawet osobistego zaangażowania. Miejsce jest obszarem doświadczania podmiotów, stanowi system współzależności o różnej trwałości i sile powiazań, podtrzymywanych lub tworzonych w praktyce dnia codziennego przez człowieka. Nadawanie znaczeń miejscu, powala budować indywidulane poczucie związku z miejscem. Miejsce nie istniej w gotowej formie. Jest ustawicznie tworzone i ulega zmianom powodowanym przemianami społecznymi, w tym rozwojem technologii, mobilnością człowieka, wielością miejsc, w których przebywa, ich fragmentacją. Czynnikami wpływającymi na zmianę miejsca są także zagrożenia cywilizacyjne – konflikty i wojna, czy epidemiczne – covid. Wywołują one konieczność przemieszczania się, nierzadko powodując utratę miejsca dotychczasowego. W tym ujęciu miejsce stało się lokalizacją dynamiczną, zmienną, otwartą. Ten stan generuje konieczność ponownego rozpoznawania roli i znaczenia miejsca, zwłaszcza w kategorii odczytywania doświadczeń miejsca. Maja one różne wymiary dla ludzi i instytucji, są efektem oddziaływania wielu podmiotów.


W ramach konferencji uczestnicy skoncentrują się na ukazaniu miejsc edukacji ze względu na ich różnorodność w kontekście cech takich jak trwałość i wspólnotowość. Mowa będzie zatem o miejscach jako źródłach tożsamości, identyfikacji i podmiotowości. Poruszona zostanie także tematyka zagubienia i utraty miejsca, oderwania uczestników procesu edukacji od konkretnych miejsc i ich fragmentacja (Danilewicz, 2016).

Data podpisania umowy: 8.12.2023 r.

Termin realizacji projektu: 1.10.2023 r. – 30.09.2024 r.

Przyznane środki: 22 220,00 zł