Kartka z kalendarza

232 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja – pierwszej w Europie i drugiej na świecie po konstytucji amerykańskiej z 1787 r. Autorami Konstytucji 3 Maja byli : król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki – marszałek wielki litewski, Hugo Kołłątaj, Stanisław Małachowski – marszałek sejmowy. Konstytucja 3 Maja wprowadziła liczne zmiany w prawie. Najważniejsze z nich to trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Ograniczała immunitety prawne oraz przywileje szlachty zagrodowej tzw. gołoty. Celem tych ograniczeń było zapobieżenie możliwości przekupstwa biednego szlachcica przez agentów obcych państw. Potwierdziła przywileje mieszczańskie nadane w akcie prawnym z kwietnia 1791 roku. Według tego aktu mieszczanie mieli prawo do bezpieczeństwa osobistego, posiadania majątków ziemskich, prawo zajmowania stanowisk oficerskich i stanowisk w administracji publicznej a także prawo do nabywania szlachectwa. Miasta miały prawo do wysyłania na Sejm dwudziestu czterech plenipotentów jako swoich przedstawicieli, którzy mieli głos w sprawach dotyczących miast. Konstytucja formalnie zniosła liberum veto, konfederacje, sejm skonfederowany oraz ograniczała prawa sejmików ziemskich. Została zniesiona również wolna elekcja. Zastąpiła ją władza dziedziczna, którą po śmierci króla Stanisława Augusta Poniatowskiego miał przejąć władca z dynastii Wettynów.  Wprowadzono stałą armię, której liczebność miała sięgać 100 tys. żołnierzy. Ustanowiono podatki w wysokości 10% dla szlachty i 20% dla duchowieństwa zaś gołota, mieszczanie i chłopi byli zwolnieni z ich płacenia. Święto Konstytucji 3 Maja obchodzono do ostatniego rozbioru. Świętowanie 3 Maja było zakazane we wszystkich zaborach, dopiero po I wojnie światowej zostało wznowione. Jan Matejko uwiecznił moment podpisania konstytucji na jednym ze swoich ostatnich obrazów zatytułowanym – Konstytucja 3 Maja 1791 roku. W 1990 roku Sejm oficjalnie ustanowił 3 Maja Świętem Narodowym.